Жоғарғы тыныс жолдарының шырышты қабығының зақымдалуы және ауыр жөтелдің пайда болуымен сипатталатын жедел инфекция көкжөтел деп аталады.
Көкжөтел-жоғарғы тыныс жолдарының шырышты қабығын зақымдайтын өте жұқпалы бактериялық ауру. Ауру дамыған сайын мидың тыныс алу орталығына әсер етуі мүмкін, бұл күлгенде, сөйлесу кезінде жөтелдің күшеюіне әкеледі. Сонымен қатар, көкжөтел жүрек-тамыр жүйесіне теріс әсер етеді.
Көкжөтел диагнозы көбінесе мектеп жасына дейінгі балаларда қойылады, бірақ инфекция ересек пациенттерде де болуы мүмкін. Бұл ауру көбінесе пневмония, мидың зақымдануы немесе инфекциядан өмірге қауіп төндіретін басқа асқынуларды дамытатын нәрестелер үшін ең үлкен қауіп төндіреді. Науқас адам патологияның алғашқы белгілері пайда болған сәттен бастап 25-30 күн бойы басқа адамдарға жұқтыруды жалғастырады. Вакцинациядан кейін көкжөтел инфекциясы әдетте өткір белгілерді тудырмайды.
Көкжөтелдің пайда болу себептері:
Ауа арқылы жұғу бактериялардың жөтел және сөйлесу кезінде бөлінетін сілекей арқылы таралуын қамтиды. Көкжөтел әсіресе балабақшаларда тез таралады. Көкжөтелге қарсы туа біткен иммунитет жоқ. Сондықтан барлық адамдар ауруға бейім, алайда, вакцинациядан немесе көкжөтел ауруымен ауырған болса тұрақты қорғаныс қалыптасады. Егде жастағы адамдарда көкжөтелдің қайталануы сирек анықталады.
Қауіп факторлары:
• Науқастың жасы 7 жасқа дейін болу;
• Вакцинацияның болмауы;
• Науқаспен бірге тұру немесе оқу орындарына бару кезінде инфекция тасымалдаушыларымен үнемі байланыста болу;
• Туа біткен немесе жүре пайда болған иммунитеттің бұзылуы.
Вакцинация бактериядан өмір бойы қорғауды қамтамасыз етпейді, сондықтан вакцинация кестесіне сәйкес екпе алу қажет. Сауықтырудан кейін науқас ұзақ мерзімді тасымалдаушысы болып қалуы мүмкін. Сондықтан инфекция бір көзден ұзақ уақыт бойы таралуы ықтимал. 
Алдын алудың негізгі әдістері:
•  Көкжөтелге қарсы 3 айлығында жоспарлы екпе алу.  Балаға 6 апталық аралықпен үш екпе алу қажет.
• Тыныс алу жолдарының инфекциясының белгілері пайда болған жағдайда дәрігерге уақытылы қаралу.
• Науқас адамдармен қарым-қатынасты болдырмау.

Неили Муликова,
Жамбыл облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысының  орынбасары.